Kirk
Partrick’in 4 aşamalı modeli ve Jack Phillips’in bu model üzerinden geliştirdiği
5 aşamalı ölçümleme modeli üzerine yazılmış çok sayıda çalışma var. Bu modeller
başlı başına birer kitap konusu, o nedenle tek bir yazıda anlatmak mümkün
değil. Bu yazımda sizinle Phillips modelini uygularken dikkat etmenizi
önereceğim noktaları, her aşamada yararlanabileceğiniz ipuçlarını paylaşmak
istiyorum.
Bir
eğitim programının ölçümlemesini yaparken, projeyi birlikte yürüteceğiniz
ilgili birimin veya kurumun desteğine ihtiyaç duyarsınız. Bu birim veya kurumun
yaptığıraporlamalar, sizinle paylaşacağı veriler ve yapacakları yorumlar büyük
önem taşır. Bu nedenle özellikle ilk kez 5 aşamalı ölçümleme modelini bir
eğitim programınıza uygulayacağınızda, sizi süreç boyunca raporlama ve
yorumlarıyla destekleyecek birimlere yönelik eğitim programlarını tercih edin.
Ölçümlemeye başlamadan önce, eğitimin tasarımı sürecinde; her bir aşamada
ulaşmayı hedeflediğiniz sonuçları belirleyin ve yazılı hale getirin.
Ölçümlemenin
ilk aşamasında katılımcının programdan duyduğu memnuniyeti ölçümlenir. Bir
programın 5 aşamalı ROI ölçümlemesini yapmaya karar verdiğinizde, bu programa
özel bir değerlendirme formu hazırlamalısınız. Hazırladığınız formda
katılımcılara; eğitimden duydukları memnuniyeti, eğitimin yeni bilgi ve
beceriler kazanmalarını sağlayıp sağlamadığını, bu bilgi ve becerileri işlerine
döndüklerinde uygulayıp uygulayamayacakları ve katıldıkları eğitimin iş
performanslarını ne ölçüde geliştireceği konularındaki görüşlerini mutlaka
sorun. Böylece ölçümleme sürecinin sonunda hazırladığınız raporda
katılımcıların bu konudaki görüşlerini paylaşabilir, diğer aşamalarda
bulduğunuz sonuçlarla katılımcıdeğerlendirmelerinin ne ölçüde paralel olduğunu
tespit edebilirsiniz.
İkinci
aşamada program süresince edinilen bilgilerin, program sonrasında ne ölçüde
hatırlandığıölçümlenir. Bu aşamada katılımcılara yönelik testler, vaka
çalışmaları veya simülasyon uygulamaları hazırlayabilirsiniz. Hazırladığınız
uygulamalardaki soruların ve konuların eğitim içeriğine paralel olması,
güvenilir sonuçlar elde etmeniz için büyük önem taşır. O nedenle hazırladığınız
soruların eğitim içeriğine dâhil olduğundan emin olun.
Bir
sonraki aşamada; katılımcıların eğitim sürecinde öğrendikleri davranışları ne
ölçüde hayata geçirdiği ölçümlenir. Eğitim ile geliştirmeyi hedeflediğiniz
yetkinliklerin eğitim sonrasında gelişip gelişmediğini, bu aşamada anket,
mülakat, odak grup çalışması veya gözlem yapma yöntemlerinden biriyle
ölçümleyebilirsiniz. Anket ve mülakatlarda soracağınız soruları ilgili
yetkinliğin alt davranışlarına yönelik, somut ifadeler kullanarak ve her soruda
sadece bir konuyu sorgulayacak şekilde hazırlamalısınız. Eğer anket yöntemini
kullanacaksanız; hazırladığınız formları;katılımcıların kimliklerini paylaşmalarının
gerekmeyeceği anonim bir platform üzerinden göndermeli ve yanıtları aynı yolla
toplamalısınız. Bu yöntemle katılımcılar sorularınıza objektif yanıt vereceği
için güvenilir sonuçlar elde edersiniz.
Dördüncü
aşamada eğitimden kaynaklı performans gelişiminin, iş sonuçlarına ne kadar
yansıdığı ölçülür. Ölçüm için kullanılan göstergeler eğitim programının
hedeflerine paralel olarak farklılaşır. Bu aşamada belirleyebileceğiniz
hedefler maddi
faydalar ve maddi
olmayan faydalar olarak iki gruba ayrılır. Maddi faydalar; parasal
karşılığı hesaplanabilen iş sonuçlarını ifade eder. Maddi olmayan faydalar ise
katkısını rakama dökmenin mümkün olmadığı veya çok maliyetli olduğu yararları
ifade eder.
Bu
aşamada hedeflediğiniz işsonuçlarındaki değişiklikler sadece eğitimden kaynaklı
olmayabilir. Eğitim etkinliğine yönelik ölçümlerinizin güvenilirliğini sağlamak
için bu aşamada eğitimin etkilerinin diğer dış etkilerden ayrıştırmalısınız.
Bunun için Jack Phillips’in 5 Aşamalı ROI Modelinde önerdiği ayrıştırma
yöntemlerini kullanabilirsiniz. Phillips’in önerdiği yöntemler arasında en sık
kullanılanlar eğitime katılan bir grup ile bu grup ile benzer özellikler
taşıyan ama eğitime katılmayan bir grubun iş sonuçlarının karşılaştırıldığı
“kontrol grubu yöntemi”ve katılımcıların, katılımcıların yöneticilerinin veya
konu uzmanlarının görüşlerinin alındığı “tahmin yöntemi”dir.
Beşinci
ve son aşamada eğitim yatırımının geri dönüşü (ROI -Return On
Investment) ölçümlenir. Bu aşamada ROI değerini rakamsal olarak
hesaplayabilmek için dördüncü aşamada en az bir tane maddi fayda hedeflemiş
olmanız gerekir.
Genellikle
yüzde cinsinden ifade edilen ROI değerini
((Programın
Finansal Faydası – Program Maliyeti) / Program Maliyeti)*100
formülü
ile hesaplayabilirsiniz.
Bu
hesaplamayı yaparken maddi olmayan faydaları
göz ardı etmeyin. Bir eğitim programının ROI’si oldukça düşük, hatta negatif
olabilir ama yarattığı maddi olmayan değerler kurum için önemli olabilir.
Kaynaklar
Phillips, J. J. (1997), Return On Investment in training and performance improvement programs. Gulf Publishing Company.
http://www.roiinstitute.net/tools/. (n.d.). Retrieved 08 12, 2013, from www.roiinstitute.net
No comments:
Post a Comment